فرش یکی از مهمترین و مشهورترین صنایع دستی ایرانی است که در تمام دنیا شناخته شده است. قبل از خرید فرش دستباف آشنایی با نحوه تشخیص فرش مرغوب از فرش نامرغوب از اهمیت فراوانی برخوردار است.
کارشناسان فرش معتقدند ارزش هنری یک قالی به نقشه میزان استفاده از رنگهای طبیعی و هماهنگی قرارگرفتن این رنگها در کنار هم بستگی دارد، اما قیمت یک قالی یا قالیچه بیشتر به نقشه و رنگ جنس نخ تار و پود و پرز آن و میزان ریزبافی و درشت بافی آن ربط دارد.
روشهای تشخیص فرش دستبافت
بررسی فرش از لحاظ طرح و اندازه (تقارن)
برای خرید فرش باید به اندازههای آن توجه کنید. چند سانتی متر اختلاف در ابعاد فرش طبیعی است و از ویژگیهای فرش دستباف به شمار میرود؛ اما اختلاف اندازهی بیشتر از این به خصوص در قالیچه های کوچک عیب فرش به شمار میرود. با تا کردن فرش از وسط میتوان تقارن طرح را نسبت به محورهایی که از مرکز فرش میگذرند تشخیص داد. اگر فاصلهی لبه های بالا و پایین قالی تا وسط ترنج بیش از 3 سانتی متر با هم تفاوت داشته باشد از ارزش و قیمت قالی کم میشود.
اطمینان از ثبات رنگهای فرش
فرش را باید از زوایای مختلف و در نور طبیعی بررسی کرد رنگ فرش در جهت خواب آن تیره تر از رنگ فرش در خلاف جهت خواب آن به نظر میرسد. در نتیجه خطوط طرح در جهت عکس خواب به شکل مشخص تری دیده میشود.
فراموش نکنید رنگ فرش باید در تمام سطح آن یکنواخت باشد به ویژه در فرشهای کف ساده، دو رنگی و اختلال رنگ نمود بیشتری پیدا میکند.دقت کنید رنگ فرش به اندازه ی کافی غنی و کامل باشد و قسمت انتهایی پرز با رنگ سطح فرش اختلاف نداشته باشد؛ چنین اختلاف رنگی نشان میدهد که فرش با رنگهای جوهری رنگ شده است.
نکته با مالیدن یک تکه پارچه ی مرطوب روی قسمتهای مشکوک به رنگدار بودن میتوانید از ثابت بودن رنگهای فرش اطمینان حاصل کنید
بررسی کیفیت پرزهای فرش
پرز فرش باید بادوام درخشان و انعطاف پذیر باشد. فرشهایی که پرز آنها نرم است نسبت به فرشهایی با پرز ضخیم، دوام کمتر و تمایل بیشتری به جذب گرد و خاک دارند.
بررسی پشت فرش از نظر تراکم
کوبیدگی پودها و یکنواختی طرح
مهمترین عاملی که در انتخاب فرش دستباف باید به آن توجه کنید بافت فرش .است. برای اطمینان از کیفیت بافت پشت فرش را بررسی کنید با مطالعه کردن پشت فرش نکته هایی مثل تعداد گره ها نحوه ی تراکم کوبیدگی پودها و یکنواختی طرح را بهتر متوجه میشوید.
بررسی فرش از لحاظ پوسیدگی و رفو شدگی
برای این کار کافی است پشت فرش را با دقت بررسی کنید. قسمتهایی که بافت ناجور دارند یا احتمالا پوسیده یا رفو شده باشند را از پشت فرش بهتر میتوان تشخیص داد. قسمتهای رفو شده معمولا زبرتر و محکم تر از دیگر نقاط فرش است و با کمی دقت میتوانید علائم سوزن خوردگی را در آنها .ببینید علاوه بر این با تا کردن فرش در سمتهای مشکوک به پوسیدگی صدای خفیف و مخصوص شکستگی شنیده خواهد شد